MSRTC Employee महाराष्ट्र राज्य मार्ग परिवहन महामंडळाने (एमएसआरटीसी) आपल्या कर्मचाऱ्यांच्या बदल्यांची प्रक्रिया अधिक सुलभ आणि पारदर्शक करण्यासाठी मोठा निर्णय घेतला आहे. यापुढे बदली प्रक्रियेसाठी पूर्णपणे ऑनलाइन प्रणालीचा अवलंब करण्यात येणार आहे. या नव्या निर्णयामुळे कर्मचाऱ्यांना अर्ज करण्यासाठी वेगवेगळ्या कार्यालयांना भेटी देण्याची गरज उरणार नाही. बदल्यांशी संबंधित सर्व प्रक्रिया संगणकीय पद्धतीने पार पडणार असल्यामुळे वेळ आणि मेहनत वाचणार आहे. हे पाऊल कर्मचारी हित लक्षात घेऊन उचलण्यात आले आहे. अनेकदा बदल्यांच्या प्रक्रियेत गोंधळ किंवा विलंब होतो, तो टाळण्याचा यामागे उद्देश आहे.
कर्मचाऱ्यांच्या बदल्यांची प्रक्रिया ऑनलाइन
महामंडळाने या उद्दिष्टासाठी एक खास वेब पोर्टल तयार केले आहे, जे फक्त बदल्यांच्या प्रक्रियेसाठी वापरण्यात येईल. या पोर्टलवर कर्मचारी आपली माहिती भरू शकतात, तसेच बदल्यांसाठी अर्ज देखील ऑनलाइन करू शकतात. यामुळे पारंपरिक कागदपत्रे घेऊन कार्यालयात धावपळ करण्याची गरज संपते. हे पोर्टल वापरणे सोपे असून, कर्मचाऱ्यांना त्यासाठी कोणत्याही विशेष तांत्रिक ज्ञानाची गरज भासत नाही. डिजिटल प्रणालीमुळे प्रत्येक अर्जाची नोंद व्यवस्थित ठेवता येणार असून, भविष्यात त्या माहितीकडे मागोवा घेता येईल. या नव्या प्रणालीमुळे बदल्यांचा निर्णय अधिक गतीने घेतला जाईल. सध्या या पोर्टलची चाचणी सुरू आहे.
चाचणी आणि पारदर्शकता
चाचणी टप्पा पूर्ण झाल्यानंतर हे पोर्टल राज्यभरातील सर्व एसटी कर्मचाऱ्यांसाठी अधिकृतपणे सुरू करण्यात येईल. त्यामुळे कोणत्याही प्रकारचा मानव हस्तक्षेप किंवा पक्षपात होण्याची शक्यता कमी होईल. कर्मचारी बदल्यांबाबत स्वच्छ आणि पारदर्शक निर्णयाची अपेक्षा ठेवू शकतील. या उपक्रमामुळे कर्मचाऱ्यांचा वेळ, श्रम आणि खर्च वाचणार आहे. तांत्रिक प्रगतीचा वापर करून कार्यपद्धतीत सुधारणा करणाऱ्या महामंडळाचे हे पाऊल स्तुत्य आहे. भविष्यात या प्रणालीद्वारे इतर प्रशासनिक प्रक्रिया देखील हळूहळू ऑनलाइन होतील, अशी अपेक्षा आहे. कर्मचारी वर्गानेही या प्रणालीचा सकारात्मक उपयोग करून घ्यावा, असे आवाहन महामंडळाने केले आहे.
कर्मचारी बदल्यांतील अडथळे
राज्य परिवहन महामंडळात सध्या सुमारे ८४ हजारांहून अधिक अधिकारी व कर्मचारी कार्यरत आहेत. या कर्मचाऱ्यांच्या बदल्यांच्या प्रक्रियेत अनेक वेळा अडथळे निर्माण होत असल्याच्या तक्रारी करण्यात येत होत्या. विशेषतः दरवर्षी होणाऱ्या सर्वसाधारण बदल्यांमध्ये कर्मचारी संघटनांचा आणि विविध गटांचा मोठा हस्तक्षेप होत असे. काही वेळा बदल्या ठरवताना कर्मचाऱ्यांच्या पसंतीच्या ठिकाणी पाठिंबा देण्यासाठी दबाव टाकण्यात येत होता. यामुळे बदली प्रक्रियेत पारदर्शकता हरवत होती आणि त्यामुळेच भ्रष्टाचाराचे आरोपही पुढे येत होते. अशा प्रकारच्या हस्तक्षेपांमुळे अनेक कर्मचाऱ्यांमध्ये नाराजीची भावना निर्माण झाली होती. ही परिस्थिती पाहता, या प्रक्रियेत सुधारणा करण्याची गरज अधिक तीव्र झाली होती.
डिजिटल उपाय
महामंडळाने हे लक्षात घेऊन बदली प्रक्रियेतील पारदर्शकता आणि कार्यक्षमतेसाठी नव्या पद्धतींचा विचार सुरू केला. कर्मचाऱ्यांचे हित लक्षात घेऊन, प्रक्रिया सुलभ आणि निष्पक्ष ठेवण्यासाठी अधिक तांत्रिक उपाययोजना आवश्यक असल्याचे लक्षात आले. त्यामुळे बदल्यांमध्ये मानवी हस्तक्षेप टाळण्यासाठी आणि कोणत्याही प्रकारचा दबाव किंवा भ्रष्टाचार रोखण्यासाठी एक डिजिटल उपाय राबवण्याचा निर्णय झाला. याअंतर्गत, संपूर्ण बदली प्रक्रिया ऑनलाइन पद्धतीने पार पाडण्यासाठी विशेष पोर्टल तयार करण्याचे नियोजन करण्यात आले. या पोर्टलच्या माध्यमातून प्रत्येक कर्मचाऱ्याची विनंती, पात्रता आणि जागेची गरज पारदर्शकपणे तपासता येणार आहे. त्यामुळे कोणतीही शिफारस किंवा दबाव न घेता प्रामाणिक पद्धतीने बदली होणे शक्य होणार आहे.
डॉ. माधव कुसेकर यांचे निर्देश
महामंडळाचे उपाध्यक्ष आणि व्यवस्थापकीय संचालक डॉ. माधव कुसेकर यांनी यासंदर्भात माहिती देताना सांगितले की, हे नव्याने विकसित केलेले ऑनलाइन पोर्टल ऑक्टोबर अखेरपर्यंत कार्यान्वित केले जाईल. एकदा हे पोर्टल सुरू झाल्यावर, सर्व बदल्या ही प्रणालीद्वारे नोंदवता आणि प्रक्रिया करता येतील. त्यामुळे पारंपरिक पद्धतीत होणारी विलंबित निर्णयप्रक्रिया आणि पारदर्शकतेचा अभाव दूर होईल. यामुळे कर्मचाऱ्यांचा विश्वास वाढेल आणि व्यवस्थापनाच्या कार्यक्षमतेतही वाढ होईल. पोर्टलमुळे बदल्यांचा डेटा, मागणी आणि कारणे संगणकीकृत पद्धतीने नोंदवता येतील, जे भविष्यात धोरणनिर्मितीसाठी उपयुक्त ठरेल. हा उपक्रम म्हणजे महामंडळातील व्यवस्थापन सुधारणा दिशेने एक महत्त्वाचा पाऊल आहे.
ऑनलाइन सुविधा आणि कार्यक्षमता
महाराष्ट्र राज्य मार्ग परिवहन महामंडळाने (MSRTC) कर्मचाऱ्यांसाठी एक डिजिटल सुविधा विकसित केली आहे. या प्रणालीद्वारे, कर्मचारी आपली बदली एका आगारातून दुसऱ्या आगारात किंवा एका विभागातून दुसऱ्या विभागात करण्यासाठी ऑनलाइन अर्ज करू शकतात. यामुळे त्यांना कार्यालयात न जाता घरबसल्या अर्ज करण्याची सोय उपलब्ध होते. संपूर्ण प्रक्रिया संगणकीकृत असल्यामुळे पारदर्शकता आणि कार्यक्षमता वाढते. कर्मचाऱ्यांच्या वेळेची बचत होते आणि कागदोपत्री प्रक्रियेतील त्रुटी टाळता येतात. ही प्रणाली वापरायला सोपी असून, अर्जदारांना आवश्यक ती माहिती आणि मार्गदर्शन त्यात दिले जाते.
राज्यभरात अर्जाची सुविधा
ही ऑनलाइन सेवा केवळ स्थानिक पातळीपुरती मर्यादित नाही. कर्मचाऱ्यांना राज्याच्या एका भागातून दुसऱ्या भागात म्हणजेच एका जिल्ह्यातून दुसऱ्या जिल्ह्यात किंवा प्रदेशांदरम्यानही बदलीसाठी अर्ज करता येतो. ही सोय विशेषतः अशा कर्मचाऱ्यांसाठी उपयुक्त आहे, ज्यांना कौटुंबिक, सामाजिक किंवा शैक्षणिक कारणांमुळे स्थानांतर आवश्यक असते. विभागीय कार्यालयांमध्ये वारंवार भेट देण्याची गरज नाही, कारण सर्व काही ऑनलाईन पूर्ण करता येते. अर्ज मंजूर झाल्यानंतर संबंधित अधिकाऱ्यांना डिजिटल नोटीस पाठवली जाते. यामुळे संपूर्ण प्रक्रिया अधिक जलद आणि त्रासमुक्त होते.
बदली निकष आणि पारदर्शकता
बदल्या करताना काही विशिष्ट निकषांचा विचार केला जातो. उदाहरणार्थ, जर एखाद्या कर्मचाऱ्याला वैद्यकीय अडचणी असतील किंवा त्याच्या नावाची बिंदूनामावलीत विशेष नोंद असेल, तर अशा प्रकरणांना प्राधान्य दिले जाते. याशिवाय, सेवा ज्येष्ठतेचा देखील महत्त्वाचा विचार केला जातो. रिक्त पदांची माहिती प्रणालीमध्ये अद्ययावत ठेवली जाते आणि संगणकीय पद्धतीने बदली प्रक्रिया पार पडते. त्यामुळे कोणत्याही प्रकारची मनमानी किंवा पक्षपाती निर्णयांची शक्यता राहत नाही. ही प्रक्रिया पूर्णपणे पारदर्शक आणि न्याय्य आहे. यामुळे कर्मचारी विश्वासपूर्वक बदलीसाठी अर्ज करू शकतात आणि भविष्यातील योजना आखू शकतात.
सर्व आस्थापनांवर ऑनलाइन प्रक्रिया लागू होईल
ऑनलाइन बदली प्रक्रिया आता महाराष्ट्र राज्य महामंडळाच्या सर्व आस्थापनांवर लागू होईल. यामध्ये २५२ आगार, ३१ विभाग, ३ कार्यशाळा आणि १ केंद्रीय प्रशिक्षण संस्थेचा समावेश करण्यात आलेला आहे. भविष्यातील सर्व बदल्या याच ऑनलाइन पद्धतीने पार पडणार आहेत. या प्रक्रियेमुळे कर्मचाऱ्यांना अधिक पारदर्शक आणि सोपी सेवा मिळेल. त्याचबरोबर, कर्मचाऱ्यांच्या तक्रारी कमी होण्यास मदत होईल. त्यामुळे संपूर्ण बदल्यांच्या प्रक्रियेत अधिक सुसूत्रता निर्माण होईल, असा विश्वास व्यक्त करण्यात आलेला आहे. या नव्या प्रणालीमुळे कार्यक्षमता व कार्यप्रवाह सुधारण्याचा उद्देश साधला जाणार आहे. यामुळे सर्वांनाच अधिक सुविधा मिळतील.