edible oil price आपण दररोज स्वयंपाक करताना तेलाचा वापर करतो आणि त्याशिवाय जेवणाची कल्पनाच करता येत नाही. तेल हे आपल्या आहाराचा एक महत्त्वाचा भाग आहे. केवळ चव वाढवण्यासाठीच नाही तर शरीरासाठी आवश्यक पोषण मिळवण्यासाठीही ते उपयुक्त असतं. शिवाय, स्वयंपाकाच्या बाबतीत तेलाचा खर्च घरखर्चात मोठा वाटा उचलतो. त्यामुळे बाजारात तेलाचे दर काय आहेत, याची माहिती असणे खूप आवश्यक आहे. दरांमध्ये होणारे चढउतार आपल्या खिशावर आणि आरोग्यावर थेट परिणाम करतात. म्हणूनच, आज आपण कोणत्या प्रकारच्या तेलाचे भाव किती आहेत, हे सहज आणि सोप्या भाषेत समजून घेणार आहोत.
सोयाबीन तेल
सध्या बाजारात 1 लिटर सोयाबीन तेलाची किंमत साधारणतः ₹130 ते ₹145 च्या दरम्यान आहे. स्वयंपाकासाठी हे तेल खूप उपयुक्त मानले जाते. विशेषतः भाज्या परतण्यासाठी किंवा तळणासाठी याचा चांगला उपयोग होतो. सोयाबीन तेल चविला सौम्य असून त्यामुळे ते कोणत्याही प्रकारच्या पदार्थात सहज मिसळते. अनेकदा हे तेल सलाडवर थोडकं टाकून त्याची चव वाढवण्यासाठीही वापरलं जातं. आरोग्याच्या दृष्टीने देखील सोयाबीन तेल योग्य प्रमाणात वापरल्यास फायदेशीर ठरू शकते. त्यामुळे घरगुती वापरासाठी हे तेल एक उत्तम पर्याय मानला जातो.
सूर्यफूल तेल
सूर्यफूल तेल ही एक हलकी आणि आरोग्यदायी खाद्यतेलाची निवड आहे. याचे दर सध्या प्रतिलिटर ₹140 ते ₹180 दरम्यान आहेत. यामध्ये चरबीचं प्रमाण कमी असल्याने हे सहजपणे पचतं. त्यामुळे रोजच्या आहारात याचा समावेश करता येतो. भाजणी, पराठा, भाजी किंवा पोळीमध्ये हे तेल वापरणं सोयीचं आणि आरोग्यदृष्ट्या फायदेशीर ठरतं. सूर्यफूल तेलामध्ये व्हिटॅमिन ई भरपूर प्रमाणात असतं, जे त्वचेसाठीही उपयुक्त आहे. हृदयाच्या आरोग्यासाठी देखील हे तेल उपयुक्त मानलं जातं. म्हणूनच अनेक कुटुंबं हे तेल रोजच्या स्वयंपाकासाठी निवडतात.
शेंगदाणा तेल
शेंगदाणा तेल हे थोडं महागडं मानलं जातं, पण त्याचे अनेक फायदे असल्यामुळे लोक ते आवर्जून वापरतात. या तेलाची किंमत साधारणपणे ₹170 ते ₹220 दरम्यान असते. शेंगदाणा तेलामध्ये अनेक पोषक घटक असतात, जे आरोग्यासाठी उपयुक्त ठरतात. विशेषतः यामध्ये हेल्दी फॅट्स, प्रोटीन आणि अँटीऑक्सिडंट्स भरपूर प्रमाणात आढळतात. हे तेल खवय्यांना खूप आवडतं कारण त्याची चव अगदी खास असते. भाज्या, आमटी किंवा लोणचं यात वापरल्यावर पदार्थाची चव अधिक उठून दिसते. यामुळे अनेक घरांमध्ये शेंगदाणा तेलाचा नेहमीच वापर केला जातो. चव आणि पौष्टिकता यांचा उत्तम संगम या तेलात पाहायला मिळतो.
मोहरी तेल
मोहरीचं तेल हे आपल्या स्वयंपाकात खूप महत्त्वाचं मानलं जातं. याचा वापर विशेषतः मसालेदार पदार्थ बनवताना मोठ्या प्रमाणावर केला जातो. या तेलाचा सुगंध आणि चव इतर कोणत्याही तेलापेक्षा वेगळी आणि उठावदार असते. पारंपरिक भारतीय जेवणात मोहरी तेलाला खास स्थान आहे. काही घरांमध्ये तर रोजच्या जेवणात हेच तेल प्राधान्याने वापरलं जातं. यामुळे अन्नाला एक खास चव आणि रुचकरपणा मिळतो. सध्या बाजारात मोहरी तेलाचा दर सुमारे ₹140 ते ₹190 च्या दरम्यान आहे. त्याचे पोषणमूल्य आणि आरोग्यदायी गुणधर्मही अनेकांना आकर्षित करतात.
पाम तेल
पाम तेलाचं दर सध्या सुमारे ₹120 ते ₹130 च्या दरम्यान असतं. हे तेल मुख्यतः तळणासाठी खूपच उपयुक्त मानलं जातं. यामध्ये पदार्थ तळले की ते कुरकुरीत आणि चविष्ट होतात. पापड, भजी, समोसे, वडे अशा पारंपरिक तळलेल्या पदार्थांमध्ये याचा मोठ्या प्रमाणावर वापर होतो. या तेलामध्ये उष्णता सहन करण्याची क्षमता जास्त असते, त्यामुळे ते तळणीसाठी योग्य ठरतं. काही घरांमध्ये हे तेल रोजच्या स्वयंपाकातही वापरलं जातं. वाणसामान खरेदी करताना लोक याकडे एक स्वस्त पर्याय म्हणून पाहतात. त्यामुळे पाम तेल अनेकांच्या स्वयंपाकघरात आवर्जून आढळतं.
आंतरराष्ट्रीय परिणाम
परदेशी बाजाराचा परिणाम आपल्या देशातील तेलाच्या किमतीवर मोठ्या प्रमाणात होतो. तेल तयार करण्यासाठी लागणाऱ्या कच्च्या मालाची आयात आपण परदेशातून करतो. जर त्या देशांमध्ये कच्च्या मालाचे दर वाढले, तर आपल्याकडेही त्याचा थेट परिणाम होतो आणि तेल महाग होते. ही स्थिती सामान्य ग्राहकांना आर्थिकदृष्ट्या त्रासदायक ठरते. याशिवाय, मागणी आणि पुरवठा यांच्यात समतोल नसेल तरही तेलाच्या किमतीत चढ-उतार दिसून येतात. काही वेळा लोक मोठ्या प्रमाणात तेल खरेदी करतात, पण त्या वेळी पुरवठा मर्यादित असतो. त्यामुळे तेलाचे दर वाढतात.
हवामानाचा परिणाम
हवामानातील सततचे बदल हे शेतीसाठी मोठं आव्हान ठरत आहेत. विशेषतः पावसाचा अभाव किंवा अतिवृष्टी यामुळे तेलबिया पिकांचं उत्पादन घटतं. त्यामुळे बाजारात तेलबिया कमी उपलब्ध होतात आणि तेलाच्या किमती वाढतात. हवामानाच्या अनिश्चिततेचा थेट परिणाम शेतकऱ्यांच्या उत्पादनावर आणि ग्राहकांच्या खर्चावर होतो. याशिवाय, सरकार वेळोवेळी इंधन, आयात किंवा अन्य करांमध्ये बदल करतं. कर वाढल्यास उत्पादन खर्च वाढतो आणि परिणामी तेल महाग होतं. कर कमी केल्यास किंमत कमी होण्याची शक्यता असते. त्यामुळे हवामान आणि सरकारी धोरणं ही दोन्ही तेलाच्या किमती ठरवण्यात महत्त्वाची भूमिका बजावतात.
स्मार्ट खरेदी करा
खरेदी करताना तेलाचा दर वेगवेगळ्या दुकानांमध्ये आणि ऑनलाईन प्लॅटफॉर्मवर वेगळा असतो, त्यामुळे तुलना करूनच निर्णय घ्या. ब्रँड आणि गुणवत्ता लक्षात घेऊनच तेल निवडावे. चांगल्या ब्रँडचे तेल जर योग्य किमतीत मिळत असेल, तर तो सर्वोत्तम पर्याय ठरतो. तेल घेण्याआधी त्याची पॅकिंग व्यवस्थित तपासा. उत्पादन आणि मुदत संपण्याची तारीख देखील पाहणे अत्यंत गरजेचे आहे. जुने किंवा मुदत संपलेले तेल आरोग्यासाठी हानिकारक ठरू शकते. बाजारातील दरांची माहिती वेळोवेळी घेतल्यास योग्य वेळी खरेदी करता येते. स्थानिक बाजारपेठ आणि न्यूज चॅनेलमधून दराविषयी अद्ययावत माहिती मिळवा.
निष्कर्ष:
तेल हे आपल्या दैनंदिन आहारातील महत्त्वाचं घटक आहे. योग्य प्रकारचं तेल निवडणं हे आरोग्यासाठी खूप गरजेचं असतं. तेलाचे दर वेळोवेळी बदलत असल्यामुळे त्याची माहिती ठेवणं उपयोगी पडतं. बजेट आणि आरोग्य लक्षात घेऊन जर योग्य तेल निवडलं, तर त्याचा फायदा दीर्घकाळ होतो. स्वयंपाकासाठी वापरण्यात येणाऱ्या इतर वस्तूंमध्येही गुणवत्ता असावी. ताज्या आणि पौष्टिक पदार्थांचा वापर केल्यास आरोग्य अधिक चांगलं राहतं. अन्नपदार्थ शिजवताना योग्य प्रमाणात आणि योग्य पद्धतीने तेल वापरल्यास त्याचा सकारात्मक परिणाम दिसतो. असा संतुलित आहार घेतल्यास आपण निरोगी आणि समाधानी जीवन जगू शकतो.