gas cylinder price आज केंद्र सरकारकडून महत्त्वाची घोषणा करण्यात आली आहे. घरगुती गॅस सिलेंडरच्या किमतीत वाढ करण्यात आली असून, आता प्रत्येक सिलेंडरसाठी ५० रुपये अधिक द्यावे लागणार आहेत. या निर्णयाचा परिणाम सर्वसामान्य नागरिकांवर होणार आहे. आधीच महागाईने त्रस्त असलेल्या कुटुंबांवर या वाढीचा आणखी भार पडणार आहे. गॅस ही दैनंदिन जीवनातील अत्यावश्यक गोष्ट असल्याने अनेक घरांना त्याचा फटका बसू शकतो. विशेषतः मध्यमवर्गीय आणि गरीब कुटुंबांसाठी ही वाढ चिंतेची बाब ठरणार आहे. सरकारने हा निर्णय नेमका का घेतला, यावर सध्या चर्चा सुरू आहे.
गॅस सिलेंडरच्या किंमतीत वाढ
सध्या घरगुती एलपीजी गॅस सिलेंडरची किंमत वाढून ८५३ रुपये झाली आहे. यापूर्वी याची किंमत ८०३ रुपये इतकी होती. ही नवीन दरवाढ १४.२ किलो वजनाच्या सिलेंडरसाठी लागू आहे. या वाढीमुळे सर्वसामान्य नागरिकांच्या घरगुती खर्चात थोडीशी भर पडणार आहे. केंद्र सरकारच्या उज्वला योजनेतून मिळणाऱ्या अनुदानित सिलेंडरवरही आता जास्त पैसे मोजावे लागतील. आधी हा सिलेंडर ५०० रुपयांना मिळत होता, मात्र आता त्याची किंमत ५५० रुपये झाली आहे. त्यामुळे अनुदानावर गॅस घेणाऱ्यांनाही या महागाईचा फटका बसणार आहे. गॅसच्या वाढत्या दरामुळे सर्वसामान्य नागरिकांमध्ये नाराजी पसरली आहे.
महागाईच्या वाढीचा परिणाम
गॅसच्या दरात वाढ झाल्यामुळे घरगुती खर्चात मोठी भर पडणार आहे. आधीच जीवनावश्यक वस्तू जसे की भाज्या, फळं आणि दूध यांचे दर गगनाला भिडले आहेत. अशा परिस्थितीत गॅसचे दर वाढल्याने सर्वसामान्य नागरिकांच्या खिशावर अधिक ताण येणार आहे. विशेषतः मध्यमवर्गीय आणि गरिबांना याचा मोठा फटका बसणार आहे. घर चालवताना आधीच काटकसरीने जगावं लागतं, त्यात आता गॅसही महाग झाल्याने अडचणी वाढतील. जेवण बनवण्यापासून इतर आवश्यक कामांपर्यंत गॅसचा वापर होतो, त्यामुळे त्याचा परिणाम थेट घरातील खर्चावर होईल.
घरातील व्यथा आणि गॅस दरवाढ
एका गृहिणीने आपली व्यथा मांडताना सांगितले की, त्यांच्या घरात महिन्याला दोन गॅस सिलेंडर लागतात. नुकत्याच झालेल्या दरवाढीमुळे आता त्यांना प्रत्येक महिन्याला १०० रुपये जास्त खर्च करावे लागतील. आधीच किराणा, भाज्या, दूध अशा सर्व गोष्टींचे दर गगनाला भिडले आहेत. महागाईमुळे घर चालवणं अधिक कठीण झालं आहे. घरखर्च सांभाळताना बचतीचं गणित पुन्हा मांडावं लागतंय. दरवाढ ही सामान्य माणसाच्या खिशाला चट्टा लावते. सरकारने याचा विचार करून काहीतरी उपाययोजना करावी, अशी त्यांची अपेक्षा आहे. घरातील बजेट कोसळू नये म्हणून प्रत्येक छोट्या गोष्टीत काटकसर करावी लागत आहे.
उज्वला योजनेवर परिणाम
उज्वला योजना ही आर्थिकदृष्ट्या दुर्बळ महिलांसाठी सुरु करण्यात आली होती. या योजनेच्या माध्यमातून गरजू महिलांना स्वयंपाकासाठी गॅस सवलतीच्या दरात मिळत होता. त्यामुळे अनेक महिलांनी लाकडाचा वापर थांबवून गॅसवर स्वयंपाक करण्यास सुरुवात केली. यामुळे त्यांच्या आरोग्यातही सुधारणा झाली. मात्र सध्या गॅसच्या किंमती वाढल्यामुळे त्या पुन्हा अडचणीत आल्या आहेत. वाढती किंमत परवडणारी नसल्यानं अनेक महिला गॅस घेणं टाळू लागल्या आहेत. त्यामुळे पुन्हा लाकूड जाळून स्वयंपाक करण्याचा पर्याय समोर येतोय. मात्र हे पर्याय आरोग्यासाठी घातक ठरू शकतात.
सरकारचा बचाव
सरकारचे म्हणणे आहे की, आंतरराष्ट्रीय बाजारात तेलाच्या किंमती वाढल्या आहेत आणि रुपयाची किंमत घसरली आहे. यामुळे गॅसच्या किमतींवर परिणाम झाला आहे. तथापि, सरकारचा दावा आहे की त्यांनी गॅसच्या दरात जास्त वाढ केली नाही, फक्त थोडीशी वाढ केली आहे. या वाढीमुळे सर्वसामान्य जनतेवर ताण आला असला तरी, हे निर्णय जागतिक परिस्थितीच्या आधारे घेण्यात आले आहेत. सरकारचे असे म्हणणे आहे की, इतर देशांच्या तुलनेत हे दर अजूनही कमी आहेत. आर्थिक स्थितीतील अशा बदलांमुळे किमतींच्या वाढीला टाळता येणे शक्य नाही. त्यांनी या समस्येवर लवकरात लवकर उपाययोजना करण्याची आश्वासन दिली आहे.
विरोधकांची टीका
विरोधकांचा आरोप आहे की सरकार जनतेच्या हिताची कोणतीही काळजी घेत नाही. महागाई दिवसेंदिवस वाढत आहे, तरीही सरकारकडून यावर काही ठोस उपाययोजना केली जात नाहीत. याउलट, आवश्यक वस्तूंच्या किमती वाढविणे हे सरकारचे धोरण दिसते. त्यांचा दावा आहे की सरकारला जनतेच्या दु:खाची जाणीव नाही आणि ते केवळ आपल्या स्वार्थासाठी काम करत आहेत. यामुळे सामान्य लोकांची आर्थिक स्थिती आणखी बिकट होत आहे. महागाईच्या या प्रचंड लाटेने जनतेला मोठ्या समस्यांचा सामना करावा लागत आहे. विरोधी पक्ष सरकारकडून या समस्येवर तातडीने काही उपायांची अपेक्षा करत आहेत.
गॅस वापरण्याचे टिप्स
गॅसचा वापर करतांना काही गोष्टींचा विचार करणं आवश्यक आहे. प्रेशर कुकरचा वापर केला तर गॅस कमी लागतो आणि स्वयंपाक लवकर होतो. भांडी झाकण लावून ठेवली तर उष्णता टिकून राहते, ज्यामुळे गॅसचा वापर कमी होतो. एकाच वेळी अनेक पदार्थ तयार करा, यामुळे वेळ आणि गॅस दोन्हीची बचत होते. सौर उर्जा वापरल्यास गॅसवर अवलंबून राहण्याची आवश्यकता कमी होते. सरकारी योजनांचा फायदा घ्या, यासाठी संबंधित कागदपत्रांची तयारी करा आणि सबसिडी मिळवण्याचा प्रयत्न करा. या साध्या पद्धतींचा अवलंब केल्याने गॅसचा वापर अधिक प्रभावी होईल.
तज्ज्ञांचे मत
तज्ज्ञांच्या मते, पेट्रोल, डिझेल आणि गॅस यांचे दर वाढले आहेत. यामुळे इतर सर्व वस्तूंच्या किमती वाढण्याची शक्यता आहे. त्यामुळे महागाईत वाढ होण्याचा धोका निर्माण होऊ शकतो. या परिस्थितीला तोंड देण्यासाठी सरकारने योग्य पावले उचलली पाहिजेत. महागाई नियंत्रणात ठेवण्यासाठी अधिक प्रभावी उपाय शोधणे गरजेचे आहे. जर या बाबतीत सरकारने कठोर निर्णय घेतले, तर जनतेला काही प्रमाणात दिलासा मिळू शकेल. यासाठी तज्ज्ञांचा सल्ला आणि अनुभव घेतला जावा. अशा उपायांनीच महागाईला चांगल्या प्रकारे नियंत्रित करता येईल.
नवीकरणीय ऊर्जा पर्याय
जर आपण सौर ऊर्जा, वाऱ्याची ऊर्जा आणि बायोगॅस यांसारख्या नवीकरणीय ऊर्जा स्रोतांचा वापर केला, तर गॅससारख्या पारंपरिक इंधनांवरची आपली अवलंबनता कमी होऊ शकते. हे पर्यायी स्रोत पर्यावरणास अनुकूल असून दीर्घकाळ टिकणारे आहेत. सौरऊर्जेचा वापर करून आपण स्वयंपाक, पाणी गरम करणे आणि घरातील इतर कामे सहज करू शकतो. वाऱ्याची ऊर्जा देखील वीज निर्मितीसाठी उपयुक्त आहे. बायोगॅसचा वापर गावात शेतीमालावर प्रक्रिया करताना किंवा अन्नशिजवण्यासाठी होऊ शकतो. या पर्यायांचा अवलंब केल्यास इंधनाच्या खर्चात बचत होते. यामुळे घरगुती खर्चावर परिणाम होऊन आर्थिक फायदा होतो.