Gold Price भारतात सोनं ही केवळ एक मौल्यवान धातू म्हणून पाहिली जात नाही, तर ती समृद्धीचं आणि सुरक्षिततेचं प्रतीक मानली जाते. प्राचीन काळापासून भारतीय संस्कृतीत सोन्याला खूप महत्त्व दिलं गेलं आहे. हे फक्त सौंदर्य वाढवणाऱ्या दागिन्यांपुरतं मर्यादित नसून, सामाजिक प्रतिष्ठेचंही ते एक मोठं चिन्ह मानलं जातं. लोक सोनं विकत घेताना केवळ त्याच्या देखण्या रूपाकडे पाहत नाहीत, तर ते भविष्यासाठीची एक खात्रीशीर गुंतवणूक म्हणूनही त्याकडे पाहतात. अनेक कुटुंबांसाठी सोनं म्हणजे आर्थिक अडचणीच्या काळात उपयोगी पडणारा आधार असतो. सण-उत्सव, लग्न समारंभ अशा विशेष प्रसंगी सोनं घेणं ही एक परंपरा बनली आहे.
सोन्याच्या किमतीत वाढ
सध्या बाजारात सोन्याच्या किमती मोठ्या प्रमाणावर वाढताना दिसत आहेत. २४ कॅरेट सोन्याचा दर तब्बल ३९० रुपयांनी वाढून सध्या १० ग्रॅमसाठी ८६,४१० रुपयांवर पोहोचला आहे. २२ कॅरेट सोनं देखील वाढले असून त्याचा सध्याचा भाव ८०,३५० रुपये आहे, ज्यात ३५० रुपयांची वाढ झाली आहे. याशिवाय, १८ कॅरेट सोन्याचाही दर वाढला असून त्यात २९० रुपयांची भर पडली आहे. केवळ सोनं नव्हे, तर चांदीचाही दर चढत चालला आहे. सध्या एका किलो चांदीची किंमत ९७,६३० रुपये इतकी झाली आहे. अशा प्रकारे सोनं आणि चांदीच्या किमती सातत्याने वाढत असल्यामुळे ग्राहकांमध्ये काहीशी चिंता पाहायला मिळत आहे.
Also Read:
फक्त 500 रुपयात वर्षभर अनलिमिटेड कॉलिंग आणि नेट या कंपनीची खास ऑफर Airtel mobile recharge
आंतरराष्ट्रीय घडामोडींचा प्रभाव
अमेरिकेचे राष्ट्राध्यक्ष काही निवडक वस्तूंवर कर लावत असल्यामुळे आंतरराष्ट्रीय व्यापारात गोंधळ निर्माण झाला आहे. या अस्थिरतेमुळे गुंतवणूकदार सुरक्षित पर्यायांकडे वळताना दिसत आहेत, आणि त्यामुळे सोन्याची मागणी वाढली आहे. भारतात देखील या मागणीचा परिणाम दिसून आला आहे. जानेवारी २०२५ मध्ये भारताने मोठ्या प्रमाणावर सोनं आयात केलं, ज्यामागे लग्नसराई, सणांची वेळ आणि गुंतवणुकीची गरज ही प्रमुख कारणं आहेत. जागतिक पातळीवर सध्या आर्थिक अनिश्चितता आहे, महागाई वाढत आहे आणि अनेक देश आर्थिक आव्हानांना सामोरे जात आहेत. अशा काळात लोकांना आपला पैसा सोन्यासारख्या सुरक्षित साधनांमध्ये गुंतवणं जास्त विश्वासार्ह वाटतं.
सरकारी निर्णयांचा प्रभाव
Also Read:
ज्येष्ठ नागरिकांना आता मिळणार महिन्याला 6 हजार पहा नवीन पोस्ट ऑफिस ची योजना Senior citizens schemes
सरकारने अलीकडेच सोन्याच्या आयातीवरील करात थोडी सूट दिली आहे. या निर्णयामुळे आता अधिक लोक कायदेशीर मार्गाने सोनं खरेदी करण्याकडे वळले आहेत. याचा थेट परिणाम म्हणजे बाजारात सोन्याची मागणी वाढत आहे. याच काळात जगभरातील काही मोठ्या देशांच्या बँकांनी देखील मोठ्या प्रमाणात सोन्याची खरेदी केली आहे. भारत, चीन आणि रशिया या देशांच्या मध्यवर्ती बँकांनी गेल्या वर्षभरात मोठं सोनं साठवून ठेवलं आहे. अशा सरकारी निर्णयांमुळे आणि बँकांच्या खरेदीमुळे आंतरराष्ट्रीय पातळीवरही सोन्याचे भाव बदलत आहेत. एकंदरित, या सगळ्याचा परिणाम म्हणून सामान्य ग्राहकही अधिक सुरक्षित गुंतवणुकीसाठी सोन्याकडे वळताना दिसत आहेत.
ग्राहक आणि विक्रेत्यांवर परिणाम
सोन्याच्या दरात झालेल्या वाढीमुळे दागिन्यांच्या किमतीही मोठ्या प्रमाणात वाढल्या आहेत. याचा थेट परिणाम ग्राहकांच्या खरेदीवर होत असून, अनेकजण सध्या दागदागिने खरेदीपासून दूर राहत आहेत. विशेषतः मध्यमवर्गीय आणि सामान्य ग्राहकांसाठी हे दर परवडणारे राहिले नाहीत. परिणामी, छोट्या दागिने विक्रेत्यांच्या व्यवसायावर मोठा परिणाम होत असून त्यांना तोट्याचा सामना करावा लागत आहे. भारतात लग्नसमारंभात सोनं देण्याची परंपरा खूप जुनी आणि महत्त्वाची मानली जाते. मात्र वाढत्या किमतीमुळे लग्नाचा एकूण खर्च आता अधिकच वाढला आहे. त्यामुळे अनेक कुटुंबं लग्नातील दागिन्यांची खरेदी पुन्हा विचार करून करत आहेत.
लहान गुंतवणूकदारांचा कल
सोन्याचे दर वाढत चालल्यामुळे कमी आर्थिक क्षमता असलेल्या लहान गुंतवणूकदारांसाठी थेट सोनं खरेदी करणं कठीण झालं आहे. त्यामुळे आता हे गुंतवणूकदार पारंपरिक पद्धतीऐवजी सोन्याचे बाँड्स किंवा ETF सारख्या पर्यायांकडे वळताना दिसत आहेत. दुसरीकडे, भारत मोठ्या प्रमाणात सोन्याची आयात करतो, त्यामुळे परकीय चलनावर ताण येतो आणि त्याचा थेट परिणाम रुपयाच्या मूल्यावर होतो. यामुळे देशाच्या आर्थिक समतोलावरही परिणाम होतो. मात्र, सोन्याच्या दरवाढीचा फायदा ग्रामीण भागातील नागरिकांना आणि शेतकऱ्यांना होतो. हे लोक आपली बचत प्रामुख्याने सोन्याच्या स्वरूपात करतात.
व्याजदर व डॉलरचा परिणाम
सध्या सोन्याच्या किमतीत चढ-उतार होत आहेत आणि त्यामागे अनेक आर्थिक घटक कारणीभूत आहेत. बँकांचे व्याजदर कमी झाले की लोक कर्ज घेण्यास प्रवृत्त होतात कारण त्यांना ते स्वस्त वाटते. परिणामी, त्यांच्याकडून सोन्याची खरेदी वाढते. सामान्यतः डॉलरचे मूल्य वाढल्यावर सोनं स्वस्त होण्याची अपेक्षा असते, मात्र सद्यःस्थितीत डॉलर महाग असूनही सोन्याच्या किमती वाढतच आहेत. यामागे जागतिक आर्थिक अस्थिरता आणि सुरक्षित गुंतवणुकीसाठी सोन्याकडे वळणारा गुंतवणूकदारांचा कल असावा. त्यामुळे बाजारातील नेमकी स्थिती समजून घेऊनच गुंतवणुकीचे निर्णय घेणे गरजेचे आहे.
सॉव्हरेन गोल्ड बाँड योजना
सरकारने सोन्याची आयात कमी करण्यासाठी काही धोरणात्मक पावलं उचलली आहेत. यामध्ये ‘सॉव्हरेन गोल्ड बाँड’ योजना विशेष महत्त्वाची आहे, जी नागरिकांना प्रत्यक्ष सोनं खरेदी न करता त्यामध्ये गुंतवणूक करण्याचा पर्याय देते. यामुळे सोन्याची आयात कमी होण्यास मदत होते आणि देशाच्या परकीय गंगाजळीवर ताण येत नाही. याशिवाय ‘गोल्ड मॉनेटायझेशन योजना’द्वारे नागरिकांकडील न वापरलेलं सोनं चलनात आणण्याचा प्रयत्न करण्यात आला आहे. या दोन्ही योजनांमुळे गुंतवणुकीचे स्वरूप बदलत आहे. परिणामी, लोक प्रत्यक्ष सोन्याऐवजी आर्थिकदृष्ट्या अधिक फायदेशीर अशा पर्यायांकडे वळत आहेत.
विचारपूर्वक गुंतवणूक
गुंतवणूक करताना एकदम मोठी रक्कम टाकण्याची घाई न करता हळूहळू आणि विचारपूर्वक गुंतवणूक करणे अधिक शहाणपणाचे ठरते. प्रत्येक व्यक्तीचे आर्थिक लक्ष वेगळे असू शकते, त्यामुळे गुंतवणुकीचे योग्य प्रमाण राखणे महत्त्वाचे आहे. छोटे-छोटे पैशांचे योगदान दीर्घकालीन फायदे देऊ शकते. गुंतवणूक करण्याच्या प्रक्रियेत सातत्य राखणे आवश्यक आहे, ज्यामुळे खूप कमी जोखिमीने अधिक नफा मिळवता येतो. त्याचबरोबर, गुंतवणुकीसाठी वेळेचा विचार केला पाहिजे. घाईघाईने घेतलेले निर्णय नुकसानकारक ठरू शकतात, त्यामुळे ठरवलेली रक्कम आणि त्या गुंतवणुकीच्या प्रकारावर काळजीपूर्वक विचार करणे आवश्यक आहे.
विविध गुंतवणूक पर्याय
सोन्यात गुंतवणूक करणे हे एक लोकप्रिय पर्याय असला तरी, यावरच एकटा अवलंबून राहणे योग्य ठरत नाही. विविध गुंतवणुकीचे पर्याय निवडून विविध प्रकारचा पोर्टफोलिओ तयार करणे अत्यंत महत्त्वाचे आहे. यामध्ये शेअर्स, म्युच्युअल फंड्स, रिअल इस्टेट यांचा समावेश केला जाऊ शकतो. प्रत्येक गुंतवणुकीचे फायदे आणि तोटे लक्षात घेऊन त्यावर निर्णय घेणे आवश्यक आहे. दीर्घकालीन दृष्टीकोनातून केलेली गुंतवणूकच अधिक नफा देणारी ठरते. संयमाने आणि विचारपूर्वक केलेली गुंतवणूक आर्थिक सुरक्षिततेसाठी फायदेशीर ठरू शकते.